Wersja do druku

Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL promuje model Centrów Aktywności Lokalnej. Od 1997 roku w całej Polsce model CAL wdrażają instytucje, organizacje, sieci oraz partnerstwa, pracujące na rzecz rozwoju środowiska lokalnego.

Instytucja pracująca model CAL służy budowaniu dobra publicznego i zaufania społecznego. Opierając się na zasadach tolerancji, poszanowania praw człowieka, solidarności społecznej inicjuje działania służące aktywizacji, edukacji i rozwojowi środowiska lokalnego. Odpowiada na rozpoznane potrzeby społeczności lokalnej, angażuje mieszkańców w proces ich rozwiązywania w myśl zasady “Pomóżmy ludziom aby pomogli sobie sami”. Tworzy płaszczyznę porozumienia i współpracy, dąży do kształtowania społeczeństwa obywatelskiego.

Centrum Aktywności Lokalnej to instytucja:

1. Posiadająca realne, fizyczne miejsce, które ma służyć ożywieniu i integracji społeczności lokalnej.
2. Działa w odpowiedzi na rozpoznane potrzeby środowiska i to potrzeby wyznaczają kierunki działań podejmowanych przez liderów CALa.
3. Działa na różnych polach nie zawężając swojej aktywności do jednej grupy (np. niepełnosprawni czy osoby starsze) czy obszaru (np. ekologii, pomocy społecznej czy kultury).
4. Promuje metody pracy wolontarystycznej i zespołowej działa przez ludzi i zarazem dla ludzi.
5. Jest miejscem wsparcia inicjatyw lokalnych poprzez animowanie i tworzenie projektów, tworzenie grup samopomocowych i sąsiedzkich, budowanie lokalnego partnerstwa na rzecz rozwiązywania problemów, inicjowanie lokalnych akcji lub wydarzeń.

Model CAL

Wszelkie przedsięwzięcia podejmowane przez instytucje wdrażające model CAL muszą odpowiadać na potrzeby artykułowane przez daną społeczność postrzeganą całościowo i prowadzone być w oparciu o jej zasoby ludzkie i instytucjonalne.

Ponadto wdrażanie modelu CAL oznacza:

• posiadanie lub stworzenie realnego, fizycznego miejsca, które będzie służyć ożywaniu i integracji społeczności lokalnej (miejscem takim może być siedziba instytucji),
• tworzenie w środowisku koalicji wokół problemów i na rzecz pracy w środowisku
• inicjowanie ruchów samopomocowych i obywatelskich,
• promowanie i wdrażanie pracy wolontarystycznej i zespołowej,
• inicjowanie lokalnych akcji i wydarzeń,
• działania w oparciu o programy i projekty.

Instytucja wdrażająca model CAL służy budowaniu dobra publicznego i zaufania społecznego. Opierając się na zasadach tolerancji, poszanowania praw człowieka, solidarności społecznej inicjuje działania służące aktywizacji, edukacji i rozwojowi środowiska lokalnego. Odpowiada na rozpoznane potrzeby społeczności lokalnej, angażuje mieszkańców w proces ich rozwiązywania w myśl zasady "Pomóżmy ludziom aby pomogli sobie sami". Tworzy płaszczyznę porozumienia i współpracy, dąży do kształtowania społeczeństwa obywatelskiego.

Metoda pracy w środowisku lokalnym i model instytucji wspierającej rozwój społeczności lokalnej

Inspiracje

Dobrze zorganizowane i prężnie działające społeczności lokalne stanowią ważny element społeczeństwa demokratycznego. Silne wspólnoty lokalne z różnorodnymi formami aktywności społecznej są wynikiem miejscowych uwarunkowań historycznych, kulturowych i ekonomicznych. Często nawet tradycyjnie mobilne środowisko musi być jednak wspierane przez profesjonalne działania edukacyjne. Pytanie: „Jak sprawić, aby ludziom chciało się chcieć?” stanowi naczelne wyzwanie dla liderów i instytucji działających w lokalnym środowisku. Istnieje, zwłaszcza w zachodniej Europie, wiele udanych przykładów zdynamizowania trudnego środowiska poprzez długofalowe działania animatorów społecznych.

Ostatnie, szybkie zmiany kontekstu społecznego, ekonomicznego, politycznego i kulturowego zmieniły usytuowanie klasycznych metod skupiających się na jednostkowym reagowaniu na już ujawnione i nabrzmiałe problemy społeczne. W obliczu nowych uwarunkowań naszej współczesności akcent przesuwa się na te koncepcje pracy w środowisku lokalnym, które prezentują:

• podejście całościowe (w tworzeniu strategii rozwiązywania problemu poddaje się analizie wszystkie czynniki środowiskowe niezależnie od ich branżowego związku, np. kultura, ekologia, oświata, bezpieczeństwo)
• podejście socjalno-ekologiczne (podkreślają znaczenie przestrzeni społecznej, w której równoprawnymi partnerami powinni być mieszkańcy i pracownicy instytucji)
• aktywizowanie nie tylko pojedynczych osób i grup, ale i ich lokalnego otoczenia.

Praca ze społecznością lokalną rozumiana jako organizowanie społeczności lokalnej natrafia jednak na wiele przeszkód wynikających między innymi z konieczności bezpośredniego przydzielania pomocy materialnej, biurokracji, braku odpowiedniej tradycji w społeczności lokalnej, a także słabej znajomości metod i technik działania środowiskowego. Z drugiej strony „community worker”, czyli animator lokalnej społeczności to coraz bardziej poszukiwana profesja, umożliwiająca poprzez działania z grupami mieszkańców rozwiązywanie lokalnych problemów.

Nowa rola instytucji

W wielkim zadaniu ożywiania społeczności lokalnej potrzebna jest koordynacja i świadomość celu i zadań. Nie uruchomi się bowiem prawdziwego lokalnego rozwoju bez poruszenia całego miejscowego środowiska, bez połączenia wszystkich sił dla osiągnięcia wspólnego celu. Taką rolę mogą i powinny pełnić instytucje funkcjonujące w środowisku (Ośrodki Pomocy Społecznej, Ośrodki Kultury, Stowarzyszenia, Szkoły)

Instytucje/organizacje pełniące rolę Centrum Aktywności Lokalnej to zmodyfikowana instytucja wyposażona w najnowszą wiedzę dotyczącą sposobów organizowania środowiska lokalnego, wykorzystywania zasobów oraz tworząca strategię rozwoju lokalnego w oparciu o rozpoznane problemy i potrzeby środowiska. Tak przygotowany Ośrodek/ instytucja/ organizacja byłaby inicjatorem konkretnych działań, skupiając siły lokalne wokół określonego problemu i koordynując ich pracę w tym zakresie. Należy zwrócić uwagę, że takie działania wymagają udoskonalenia form pracy ośrodków, który na wzór podobnych europejskich instytucji środowiskowych nie będzie zaspokajał jedynie materialnych potrzeb indywidualnych klientów, lecz będzie w pełni elastyczną instytucją nastawioną na zaspokojenie wszelkich potrzeb środowiska lokalnego przy wykorzystaniu jego sił i zasobów. W związku z tym ogromna odpowiedzialność spoczywa na pracowniku, który stanie się animatorem środowiska lokalnego oraz osobie kierującej Ośrodkiem, która w oparciu o rozpoznane potrzeby lokalne stworzy strategię jego rozwoju, adekwatną do problemów środowiska, dla którego pracuje. Należy zmienić sposób zarządzania placówką, zasobami ludzkimi i materialnymi poprzez umiejętne tworzenie zespołów problemowych nastawionych na rozwiązanie problemu w oparciu o tworzenie lokalnego partnerstwa.

CERTYFIKAT JAKOŚCI CENTRUM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W DŁUGOSIODLE

W czerwcu 2009r. Nasz Ośrodek otrzymał CERTYFIKAT Jakości Centrum Aktywności Lokalnej nadany przez Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej w Warszawie. Aktualnie w Polsce certyfikat posiada 55 instytucji (w tym OPS-y, Domy Kultury i organizacje pozarządowe), do których dołączył nasz Ośrodek jako 56 instytucja. Jesteśmy zaledwie dwudziestą placówką certyfikowaną na Mazowszu.

Standardy CAL są wzorcem dla zmian między innymi w polityce społecznej państwa. System organizacji działalności instytucji pomocy społecznej jest wspierany poprzez Europejski Fundusz Społeczny jako wzorcowy. Model CAL oraz instytucje pracujące poprzez tą formułę były wielokrotnie wyróżniane m.in. przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

W praktyce aby otrzymać certyfikat Ośrodek musi:

1. pracować poprzez systematyczną diagnozę potrzeb,
2. inicjować i pracować poprzez koalicje i partnerstwa,
3. pracować metodą projektową,
4. aktywnie rozwijać wolontariat,
5. działać poprzez grupy (kluby, grupy samopomocowe, wsparcia etc.).

Nasza instytucja do uzyskania certyfikatu przygotowywała się od niemal trzech lat. Przygotowania objęły:

• uczestnictwo w dwuletnim cyklu edukacyjnym,
• przygotowanie map zasobów i potrzeb, w oparciu o które są podejmowane działania na rzecz rozwoju aktywności,
• utworzenie i aktywne uczestnictwo w lokalnych partnerstwach,
• rozwój grup samopomocowych, wolontariatu,
• czynną organizację wydarzeń lokalnych,
• rozwinęły aktywność w formule pracy metodą projektową.

DZIAŁANIA GOPS JAKO CAL

Organizacja wypoczynku letniego

„I dla nas też zaświeci gwiazdka” - impreza choinkowa

„Dzień chorego”

Organizowanie pomocy materialnej

Profilaktyka zdrowotna

Akcje charytatywne

Piknik "Noc Świętojańska"

Imprezy okolicznościowe i festyny

Wizyta Studyjna w GOPS Długosiodło